Niedozwolone postanowienia umów z udziałem konsumentów (klauzule abuzywne)
Niedozwolone postanowienia umowne (,,klauzule abuzywne") są postanowieniami, których występowanie w umowach prowadzi do zachwiania równowagi kontraktowej pomiędzy stronami stosunku prawnego. Aby można było zakwalifikować postanowienie jako niedozwolone musi ono:
- występować w umowie zawieranej pomiędzy sprzedawcą a konsumentem,
- być narzucone przez sprzedawcę
- ustalać obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy
Powyższe przesłanki muszą wystąpić łącznie, aby klauzula mogła być określona jako niedozwolona.
W razie oceny postanowienia jako niedozwolonego nie obowiązuje ono stron (reszta postanowień umowy nadal obowiązuje strony, chyba że umowa nie może istnieć bez wykreślonego postanowienia).
Ewentualny wyrok wydany w takiej sprawie przez Sąd ma charakter deklaratoryjny , potwierdza fakt istnienia w umowie niedozwolonej klauzuli, która mimo że istnieje w treści umowy, nie ma mocy obowiązującej wobec konsumenta.